Halo bocah-bocah pinter! Dina iki (hari ini) awake dhewe arep sinau babagan Ngoko lan Krama. Apa kuwi Ngoko lan Krama? Iki jenenge undha-usuk basa Jawa (tingkatan bahasa Jawa). Penting banget lho, sinau iki supaya kita bisa ngomong karo sapa wae kanthi sopan lan bener.
Apa Bedane Ngoko lan Krama?
Basa Jawa iku ana aturane. Ora kabeh wong bisa dijak ngomong nganggo basa sing padha.
1. Basa Ngoko
- Ngoko iku basa Jawa sing digunakake kanggo guneman karo wong sing padha utawa luwih enom (berbicara dengan orang yang sebaya atau lebih muda).
- Kita uga bisa nggunakake Ngoko nalika ngomong dhewe utawa karo kanca akrab sing wis raket banget.
- Contoh tembung Ngoko:
- Aku (saya)
- Kowe (kamu)
- Mangan (makan)
- Turu (tidur)
- Lungguh (duduk)
- Arep (mau)
2. Basa Krama
- Krama iku basa Jawa sing digunakake kanggo guneman karo wong sing luwih tuwa utawa sing kudu dihormati (berbicara dengan orang yang lebih tua atau yang harus dihormati).
- Contone: karo Bapak, Ibu, Simbah (Kakek/Nenek), Bapak/Ibu Guru, utawa Pak Lik/Bu Lik (Paman/Bibi).
- Krama uga dibagi dadi loro, nanging kanggo kelas 2 cukup sinau Krama wae dhisik ya.
- Contoh tembung Krama:
- Kula (saya)
- Panjenengan (Anda/kamu - halus)
- Dhahara/Nedha (makan)
- Sare (tidur)
- Lenggah (duduk)
- Badhe (mau)
Kapan Kita Nggunakake Ngoko lan Krama?
- Guneman karo Ibu: "Ibu, kula badhe dhahar." (Ibu, saya mau makan.)
- Ora oleh ngomong: "Ibu, aku arep mangan." (Kurang sopan)
- Guneman karo Kanca: "Lit, ayo dolan!" (Lit, ayo bermain!)
- Ora perlu ngomong: "Lit, sumangga dolan." (Terlalu halus untuk teman sebaya)
- Guneman karo Bapak Guru: "Bapak Guru, kula nyuwun pirsa." (Bapak Guru, saya mau bertanya.)
- Ora oleh ngomong: "Pak Guru, aku takon." (Kurang sopan)
- Guneman karo Adhik: "Dhik, mengko sore sinau ya." (Dek, nanti sore belajar ya.)
- Ora perlu ngomong: "Dhik, mangke sonten sinau nggih."
Eling-eling: Ngoko kanggo kanca utawa luwih enom, Krama kanggo wong sing luwih tuwa utawa dihormati.
Ayo Latihan!
Wangsulana pitakon-pitakon ing ngisor iki:
- Apa tegese Ngoko?
- Apa tegese Krama?
- Yen kowe guneman karo Simbah, kudu nganggo basa apa? (Ngoko/Krama)
- Yen kowe guneman karo adhike dhewe, kudu nganggo basa apa? (Ngoko/Krama)
- Owahanen ukara iki dadi basa Krama: "Aku arep turu."
Muga-muga materi iki nggawe kowe kabeh luwih ngerti lan pinter nggunakake basa Jawa Ngoko lan Krama ya! Rajin-rajinlah latihan guneman karo keluarga supaya basa Jawamu tambah apik.
Komentar
Posting Komentar